জৈৱিক কৃষি: জৈৱিক কৃষি (Organic Farming) হৈছে এক পৰিবেশ-বান্ধৱ কৃষি পদ্ধতি য’ত ৰাসায়নিক কীটনাশক, সাৰ আৰু অন্যান্য কৃত্ৰিম পদাৰ্থৰ সলনি প্ৰাকৃতিক উপায়েৰে খেতি কৰা হয়। ইয়াত কম্পোষ্ট, গোবৰ, সবুজ সাৰ, জীৱাণু সার আদিৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু মৃত্তিকা আৰু পৰিবেশৰ প্ৰাকৃতিক সন্তুলন অটুট ৰাখি খেতি কৰা হয়।

জৈৱিক কৃষিৰ সুবিধাসমূহ:

১। স্বাস্থ্যকৰ খাদ্য: যিহেতু ইয়াত ৰাসায়নিক পদাৰ্থ ব্যৱহাৰ নহয়, সেয়ে খাদ্য অধিক পুষ্টিকৰ আৰু নিৰাপদ হয়।

২। মৃত্তিকাৰ গুণ বজাই ৰাখে: প্ৰাকৃতিক সাৰৰ ব্যৱহাৰে মৃত্তিকাৰ উৰ্বৰতা বঢ়ায় আৰু ইয়াৰ গুণমান সংৰক্ষণ কৰে।

৩। পৰিবেশ-বান্ধৱ: পৰিবেশ দুষণ কমাই, পানী আৰু বায়ুৰ গুণ বজাই ৰাখে।

৪। জীৱ বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণ: ৰাসায়নিক কীটনাশকৰ অভাৱত মাটিৰ উপকারী জীৱাণু, কীটপতঙ্গ আৰু অন্যান্য প্ৰাণীৰ অস্তিত্ব বজাই থাকে।

৫। দীৰ্ঘম্যাদী খেতি: মাটিৰ স্বাস্থ্য ভাল থাকিলে দীঘলীয়াকৈ অধিক উৎপাদন হয়।

৬। উৎপাদনৰ খৰচ কম: ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশক নলাগিবলৈ খৰচ কম হয়।

জৈৱিক কৃষিৰ অসুবিধাসমূহ:

১। উৎপাদন কম: পৰম্পৰাগত কৃষিতকৈ জৈৱিক কৃষিত উৎপাদনৰ পৰিমাণ সাধাৰণতে কম হয়।

২। সময় আৰু পৰিশ্ৰম বেছি লাগে: প্ৰাকৃতিক উপায়ে খেতি কৰা অধিক সময়সাপেক্ষ আৰু পৰিশ্ৰমসাধ্য হয়।

৩। ৰোগ-প্ৰতিকাৰ কঠিন: ৰাসায়নিক কীটনাশকৰ অভাৱত কেতবোৰ ৰোগ আৰু কীতপতংগৰ ক্ষতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰাটো কঠিন হয়।

৪। পৰিকল্পনা আৰু জ্ঞানৰ অভাৱ: সঠিক জ্ঞান আৰু পৰিকল্পনা নাথাকিলে সফল জৈৱিক কৃষি কৰা কঠিন হয়।

৫। বজাৰত বিক্ৰি সমস্যা: জৈৱিক খাদ্যৰ দাম বেছি হোৱাৰ বাবে সকলো লোকে কিনিব নোৱাৰে, যাৰ ফলত বজাৰত যথেষ্ট চাহিদা নথকা সম্ভাৱনা থাকে।

জৈৱিক কৃষি হৈছে এক সুস্থ আৰু পৰিবেশ-বান্ধৱ কৃষি পদ্ধতি, কিন্তু ইয়াৰ সফলতা লাভ কৰিবলৈ ধৈর্য, সময়, আৰু সঠিক জ্ঞানৰ প্ৰয়োজন। গৱেষণা আৰু প্ৰযুক্তিগত উন্নয়নৰ জৰিয়তে ইয়াৰ উৎপাদনক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰিলে ই পৰম্পৰাগত কৃষিৰ উত্তম বিকল্প হৈ উঠিব।